Dr. Bram Brouwer

Home | Terug

Sint Nicolaas

Dokkum en heiligen zijn geen goede combinatie. In 754 beschermden de Friezen hun geloof tegen Roomse invloeden. Dat kostte de heilige Bonifatius en 52 van zijn metgezellen het leven. In 2017 was dat precies andersom. Nu de beschermden de Friezen de heilige Sint Nicolaas en zijn metgezellen tegen Hollandse invloeden in de nu al legendarische Slag bij Dokkum. Net als bij de, nog jaarlijks herdachte, Slag bij Warns (1345) joegen de Friezen opnieuw de Hollanders hun provincie uit. Opnieuw leaver dea as sleaf. 

Ik verwacht binnenkort op de A7 bij Joure, net als op het Rea Klif bij Warns, een monument en een jaarlijkse herdenking. En, die Hollanders mogen blij zijn dat in 2017 het Lex Frisionum niet meer van kracht was. Die oude Wet der Friezen gaf hen het recht schendingen van hun geloof met de dood te bestraffen. Bonifatius heeft het ondervonden.

Maar zoals de slag bij Warns feitelijk bij Stavoren plaatsvond, zo zal geen Fries de slag op de snelweg Joure-Heerenveen (A7), ter hoogte van de afslag Oudehaske, de Slag bij Dokkum noemen. Dokkum ligt immers aan de andere kant van de Provincie. De Slag bij Joure of de Slag om Dokkum waren betere namen geweest, maar wat weten die Hollanders daar nou van. Die weten niet eens waar Dokkum ligt en kunnen na een eerste nachtvorstje alleen maar zeuren over wanneer de Elfstedentocht eindelijk komt.

Die geografische onkunde wordt verder geïllustreerd als de bussen met Hollanders, na dè Slag te zijn ontvlucht, bij Harlingen horen dat de burgemeester van Dokkum hun demonstratie niet meer toestond. Als je rijdend op de snelweg Joure→Heerenveen via Harlingen naar Dokkum rijdt, is dat zoiets als van Amsterdam naar Rotterdam rijden via Arnhem. Je hebt dan wel heel weinig kennis van Friesland.

Dan de discussies over de Slag bij Dokkum, zoals in het tv-programma Buitenhof op zondag 26 november 2017. Betoogd werd dat de anti-Zwarte-Pieten-beweging niet alleen het demonstratierecht was ontnomen, maar ook dat de Nederlandse wet het blokkeren van snelwegen verbiedt en dat de blokkade bij Joure tot levensgevaarlijke situaties leidde. Het was dan ook hoogstnoodzakelijk dat justitie tot vervolging zou overgaan.

Dat een mogelijke vervolging tot verder escaleren van het Zwarte Pietendebat kan leiden werd buiten beschouwing gelaten. Het is niet voor niets dat er binnen twee dagen al ruim € 36.000 was ingezameld om de boetes voor de wetovertreders bij Joure te betalen. De onvrede bij de Friezen kon wel eens dieper zitten dan de Hollanders denken, maar dat zijn we wel gewend. De Friezen keerden zich in de Slag op het Zaailand, ook wel Kneppelfreed (Knuppelvrijdag) genoemd, op 16 november 1951 al eerder tegen het in hun ogen justitioneel onrecht dat de Friese eigenheid aantastte.

Is het blokkeren van snelwegen in onze westerse rechtstaten echt zo uniek? Ik lees regelmatig dat ontevreden burgers snelwegen blokkeren om hun eisen kracht bij te zetten. En, kwamen er bij de blokkade bij Joure, op een rustige zaterdagmorgen, werkelijk mensen in levensgevaar, zoals werd betoogd. Tot voorkort was knooppunt Joure een rotonde met dagelijks lange files die de doorstroming van het verkeer blokkeerden. Dat was, gezien de regelmatig voorkomende ongevallen, pas gevaarlijk. Die situatie werd tientallen jaren in stand gehouden tot ruim een maand voor de Slag bij Dokkum het eerste deel van de ongelijkvloerse kruising bij Joure werd geopend.

Natuurlijk is het juridisch fout als mensen hun demonstratierecht wordt ontnomen of als snelwegen worden geblokkeerd. Maar onze maatschappij is meer dan een wereld van juristen. Wij leven in een sociale maatschappij waarin ontevreden mensen soms wegen zoeken om die onvrede te uiten, desnoods met burgerlijke ongehoorzaamheid.

Een dergelijke onvrede lijkt in Friesland, waar de anti-Zwarte Pieten discussie vooral iets voor Hollanders was, het geval te zijn geweest en werd versterkt omdat het om een kinderfeest ging. Dan is de Friese volksaard er een van aanpakken, of zoals in het monument in het Rea Klif is gebeiteld leaver dea as slaef (liever dood dan slaaf). In Friesland stonden waarschijnlijk op meerdere plaatsen groepen klaar om het anti-Zwarte Piet-gilde, als ze er in Joure doorheen kwamen, alsnog tegen te houden.

Tot slot, het Lex Frisionum regelde niet alleen de rechten van de edelen en vrijen, maar ook van de horigen en slaven, Daarmee is deze rond het jaar 790 opgetekende Wet der Friezen mogelijk een van de oudste ter wereld die slaven ook rechten toekende. Dat lijkt me een interessant weetje voor de anti-Zwarte-Pieten-beweging.

***

Copyright © 2006-2022 - Dr. Bram Brouwer - All Rights Reserved