[210]

Home | Terug

Enkele jaren geleden lukte het niet de Olympische Spelen 1928, precies honderd jaar na de vorige Spelen in Nederland, naar ons land te halen. Nu wil een groep bedrijven, sportorganisaties en oud topsporters een poging doen om de 2032 Spelen naar ons land te halen.

Opnieuw, De Spelen naar Nederland

Hervormingen binnen het Internationaal Olympisch Comité (IOC) zou het voor kleinere landen gemakkelijker maken het evenement te organiseren. In een artikel van Tim Hartman in het AD van 28 juli 2017 lezen we hierover:

De 'Olympic Agenda 2020' is een nieuwe strategie van het comité en houdt in dat de kosten voor het organiseren gereduceerd zouden moeten worden en dat de organisatie van de Spelen moet passen binnen de lange-termijn-plannen van het land op gebied van onder andere sport, economie, en milieu. 

Een prachtige volzin in een beleidsstuk, maar of ze enige praktische waarde heeft moet nog blijken.

Mijn vraag is echter: haalt de topsport de Olympische Spelen 2032 of wordt ze het eenentwintigste eeuwse Sodom en Gomorra: de twee Bijbelse steden die ten onder gingen aan decadentie en verdorvenheid.

Laten we eens wat voorbeelden op een rijtje zetten.

Olympische Spelen

De 22e Olympische Winterspelen 2014 in het Russische Sotsji hebben circa 40 miljard euro gekost. Dat is meer dan de kosten van alle voorgaande Winterspelen tezamen (ca. 35 miljard euro; NRC, 1-2-2014).

Bij gebrek aan tegenkandidaten wees het IOC de Olympische Spelen voor 2024 en 2028 toe aan respectievelijk Parijs en Los Angeles (NOC*NSF). Vanwege de extreme organisatiekosten en het toenemende besef dat de terugverdieneffecten vooral utopieën lijken te zijn, hadden alle overige kandidaat-steden zich teruggetrokken.

Zowel de Olympische Spelen als de wereldkampioenschappen voetbal krijgen steeds meer kritiek. Ze verdrijven de vaak arme bewoners van hun woonplek, zonder dat die daar iets voor terug zien. Ook de optimistische kosten-baten analyses liggen onder vuur. Uiteindelijk blijken de kosten achteraf vrijwel altijd hoger en de baten lager te zijn, zodat de inwoners van het organiseerde land nog lang met extra belastingheffingen worden geconfronteerd. Hoelang pikken ze dat nog?

Met de nieuwe plannen voor de Spelen in Nederland zullen we waarschijnlijk weer worden overstelpt met scenario’s die de voordelen voor ons land benadrukken. Maar die voordelen worden nooit hard gemaakt en lijken vooral bedoeld te zijn om Nederlanders warm te maken voor het Olympisch plan. De vaak veel grotere nadelen zullen vrijwel zeker worden gebagatelliseerd of zo worden verdraaid dat het toch voordelen lijken.

Een voorbeeld: de gemeenteraad van Leeuwarden zegde 4,5 miljoen euro subsidie toe voor een nieuw stadion voor voetbalclub Cambuur. Gesuggereerd werd dat zich rond dat stadion een boost van bedrijvigheid zal ontwikkelen, die op termijn structureel 250 à 300 nieuwe arbeidsplaatsen gaat opleveren (Huis aan Huis, 19-07-’17). Het werd echter niet duidelijk in hoeverre dat stadion noodzakelijk is voor het ontwikkelen van die bedrijvigheid.

Volgens mij kunnen de Olympische Spelen slechts gered worden door ze in de toekomst op een vaste plaats te organiseren, zodat de accommodaties iedere olympiade hergebruikt kunnen worden. De financiering daarvoor moet dan door alle deelnemende landen naar ratio gezamenlijk gedragen worden. Historisch gezien lijkt Athene de beste plaats voor vaste Spelen te zijn. Voor de Winterspelen en het wereldkampioenschap voetbal zou iets soortgelijks moeten gelden.

Interessant is dat al bij de eerste IOC-Olympische Spelen in 1896 in Athene zowel de atleten, de officials als de organisatie het Olympisch Comité voorstelden de Spelen altijd in Athene te houden. Zonder enige ruggespraak verwierp Baron de Coubertin dit voorstel, vermoedelijk omdat dat voorstel het onmogelijk zou maken dat de volgende spelen in zijn Parijs zouden zijn.

Atleten

De Braziliaanse voetballer Neymar da Silva Santos Junior – alias Neymar – vertrekt bij FC Barcelona om bij Paris Saint-Germain te gaan spelen. Met deze transfer is totaal ruim een half miljard euro gemoeid: 222 miljoen als afkoopsom voor Barcelona, 36 miljoen als tekengeld voor Neymar en een recordsalaris van 60 miljoen per jaar gedurende de vijf seizoenen dat de voetballer zich aan de Parijse club heeft verbonden.

Kylian Mbappé, een achtien jarige voetballer bij de Franse club Monaco staat op het punt om voor 180 miljoen euro verkocht te worden aan het Spaanse Real Madrid. Dat is voor een net beginnende speler meer dan de begrotingen van Ajax en Feyenoord tezamen. (Volkskrant 27-07-2017).

Sanne Kluivert, zoon van voormalig topvoetballer Patrick Kluivert, tekent op negen jarige leeftijd een contract met Nike, dat het kind voor vijf jaar  aan dit Amerikaanse Sportmerk (Volkskrant). Het kan volgens mij niet gekker.

Volgens de Website Loonwijzer.nl verdient onze Dafne Schippers jaarlijks 10 miljoen euro en haar mannelijke equivalent Usain Bolt bijna 30 miljoen (resp. € 27.397,– en € 80.215,– per dag). Topverdiener in de sport is volgens Loonwijzer.nl de Filipijnse boxer Manny Pacquiao, met inkomen van bijna 137 miljoen euro per jaar ofwel dagelijks ruim 375 duizend. Topatleten mogen best een goed inkomen hebben, maar dit is absurd.

De Britse wielrenner en viervoudig Tour de France winnaar Chris Froome is met jaarlijks 4,5 miljoen euro een armoedzaaier vergeleken met de grootverdieners in de vorige alinea (Loonwijzer.nl). Maar voordat geld kregen wij een van de saaiste Tour-edities ooit. Zijn teammaat, Mikel Landa, had duidelijk betere papieren voor het geel, maar de Spanjaard mocht zijn capaciteiten van de teamleiding niet in de strijd gooien dan ten dienste van Froome.

De tijd lijkt dichtbij dat de rijkste clubs en teams alle topatleten opkopen om vervolgens in de directiekamer van de sponsor te beslissen wat commercieel gezien de interessantste uitslag is.

Doping

Aan het dopingfront is het momenteel iets rustiger, maar in vijfentwintig jaar werd dit een probleem van exorbitante proporties. In de jaren negentig van de vorige eeuw werden vooral wielrenners na gezondheidscontroles tijdelijk uit competitie gezet. Tegenwoordig worden complete landenteam de deelname aan de competitie ontzegt. Maar het overtuigend bewijs dat doping de prestaties van gezonde atleten evident bevorderd is nog nooit geleverd. Toch neemt de omvang van het dopingprobleem exponentieel toe.

Atleten moeten hun privacy inleveren en worden steeds vaker gecontroleerd. Maar met iedere extra controle neemt de kans op een valse beschuldiging voor doping evenredig toe. En die kans is bij topatleten, die carrièrebreed 400 à 500 keer worden gecontroleerd, zelfs aanzienlijk (1 op 20 à 25, bij een test met een foutkans van 1 op 10.000; DopingAcademy.org). De kans op de hoofdprijs in de loterij op de feestavond van uw sportclub is al snel veel kleiner. Stapt u in een vliegtuig als de kans 1 op 20 is dat het neerstort? Alleen schijnen atleten dit gevaar nog niet te beseffen.

In 2008 beschreef ik in mijn afstudeeronderzoek het dopingprobleem als een veenbrand, die ondergronds onzichtbaar doorwoekert en overal plotseling weer kan oplaaien. Of de topsport een nieuwe oplaaiende brand overleeft moeten we maar afwachten.

Internationale sportorganisaties

Zowel in het IOC, de Internationale voetbalbond FIFA als de internationale atletiekunie (IAAF) belazerden bestuurders de boel om zichzelf te verrijken. Zeker in de FIFA lijkt aan dit soort malversaties nog geen einde te zijn gekomen. Ook de helaas sinds kort overleden ex-voorzitter van de internationale wielerbond UCI, Hein Verbruggen, kreeg veel kritiek, onder andere van mij. Maar ik heb geen aanwijzingen dat de Nederlander aan zelfverrijking deed.

Matchfixing

Matchfixing is een groeiend probleem. Binnen kort weten we niet meer of bijvoorbeeld de doelman van Ajax of een speler op Wimbledon de bal liet lopen omdat hij die niet kon houden of omdat hij daarvoor na de wedstrijd een leuk kapitaaltje opstrijkt. Het is daarbij niet van belang of de doelman of speler werkelijk een fortuin ontvangst om die bal door te laten. Als het publiek dat denkt is dat voldoende om zo’n gerucht in korte tijd tot een vrijwel onweerlegbare waarheid te verheffen.

Afsluiting

Als het publiek zich van de sport afkeert, doen de sponsors dat ook en is het met de topsport gedaan. Dat is nog niet zo, maar dat kan snel omslaan. Bijvoorbeeld als topatleten als Dafne Schippers of Usain Bolt, die veelvuldig op doping worden gecontroleerd, een valse beschuldiging voor dopinggebruik aan hun broek krijgen. Dat is, zoals we zagen, met een kans van ruwweg één op twintig zeker denkbaar. Het zou voor de Nederlandse respectievelijk de wereldatletiek desastreus zijn.

Het voorgaande is slechts een greep uit de vele dwaasheden in de huidige topsport. Maar ze zijn volgens mij voldoende om mijn ongerustheid over het voortbestaan van de topsport te illustreren. Deze ontwikkeling voltrok zich in minder dan vijfentwintig jaar en lijkt steeds sneller te gaan. Ik durf dan ook geen voorspelling te doen of de topsport 1932 haalt, tenminste als we het roer niet drastisch omgooien. Mogelijk wordt topsport dan toch het Sodom en Gomorra van de eenentwintigste eeuw.

***

Copyright © 2006-2022 - Dr. Bram Brouwer - All Rights Reserved