Dr. Bram Brouwer

Onafhankelijk waarheidszoeker en om- en tegendenker

     De door wielrenner Scarponi beroemd geworden papegaai Franky is bij een ongeval gewond geraakt. |      Na een periode van ziekte heb ik de draad op mijn website weer opgepakt. |      Door mijn ziekte is heeft ook de verhuizing van de Doping Academy stil gelegen. |      Om de waarheid te vinden, moeten we blijven twijfelen. |

[384]

Home | Terug



Met de angst voor een tweede corona-golf ontstond de discussie of bij nieuwe uitbraken het virus lokaal, regionaal, dan wel nationaal bestreden moet worden. Vooral Hubert Bruls, burgemeester van Nijmegen en voorzitter van het Nationale veiligheidsberaad, trad daarbij op als officiële woordvoerder van het overheidsstandpunt.

Geen lokale lockdown

Hubert Bruls
Hubert Bruls 

Op dinsdag 7 juli betoogde Bruls in het tv-actualiteitenprogramma Nieuwsuur dat in Nederland nauwelijks plannen bestaan voor een lokale of regionale lockdown.[1] Volgens Bruls is Nederland daar te klein voor. Je kunt, vervolgt hij, mensen verplichten zich te isoleren en je kunt bedrijven of tehuizen sluiten, dat is overzichtelijk. Maar volgens de voorzitter van het veiligheidsberaad kunt je in dit kleine land mensen onmogelijk lokaal verbieden naar andere plaatsen te gaan. Bij zo’n lokale lockdown zullen mensen, aldus Bruls, onvermijdelijk naar gebieden zonder lockdown reizen en daarmee neemt de kans op een tweede golf enorm toe.

Wel een lokale lockdown

Precies een week later, op 14 juli, meldt de NOS: “Nieuwe lockdown maatregelen vanwege het coronavirus zijn deze zomer niet uit te sluiten, maar die zullen eerder lokaal of regionaal zijn. Dat zei voorzitter Hubert Bruls van het Veiligheidsberaad gisteravond na afloop van het overleg met de veiligheidsregio’s.” De NOS citeert Bruls: ”Wij [het Veiligheidsberaad] denken met de kennis die we nu hebben, veel meer dan vier maanden geleden, dat we in elk geval niet het hele land in allerlei maatregelen hoeven te zetten.”[2]

Blijkbaar zijn Bruls opvattingen over een lokale/regionale lockdown in een week tijd 180 graden gedraaid. Dat kan, bijvoorbeeld als nieuwe informatie nieuw licht op de kwestie werpt. Dat overkomt mij regelmatig. Maar voor de draai van Bruls vond ik geen onderbouwing.

Toch geen lokale lockdown

Een dag later (15 juli) nuanceert Bruls zijn uitspraken van een dag eerder weer sterk in een interview met de Volkskrant [3]: “Geen lokale en hooguit een afgezwakte vorm van een regionale lockdown. Dat is volgens Hubert Bruls, voorzitter van het Veiligheidsberaad, het meest realistische scenario bij het opduiken van nieuwe brandhaarden van het coronavirus.”

Op de vraag van de interviewer hoe we dat moeten voorstellen, een stad op slot, antwoord Bruls: “De vraag is of dat werkt. Stel dat er veel besmettingen zijn geconstateerd in het uitgaansleven in Nijmegen. Dan kun je besluiten de horeca te sluiten. Maar Nijmegenaren kunnen dan nog steeds naar Den Bosch of Arnhem, waar alles wel open is. Dan verspreidt het virus zich juist. Ik denk dat Nederland te klein is om dat soort maatregelen te treffen. Daarvoor zitten we te dicht op elkaar.”

In het Volkskrant-interview legt Bruls dit uit: “Als in Zuid-Beieren [Duitsland] een regio wordt afgesloten, hebben ze daar in Hamburg nul last van. Maastricht en Groningen liggen niet zo heel ver uit elkaar. Dat kun je niet met elkaar vergelijken. Wat we de afgelopen tijd juist hebben geleerd is dat Nederland overzichtelijk genoeg is om met één crisisorganisatie te overzien.”

Als de interviewer vraagt: “Wat dan wel?,” antwoord Bruls: “Ik kan me voorstellen dat je het op regionale schaal doet. De gegevens die we nu verzamelen zijn op het niveau van de veiligheidsregio’s. Op dat niveau zou je dus maatregelen kunnen nemen. Dat hebben we in het begin van de crisis ook gedaan met Brabant. Daar gold toen het advies thuisblijven.”

“Zou zo’n regio helemaal dicht moeten, niemand er in of er uit”, vraagt de Volkskrant interviewer. “Dat kan niet in ons staatsbestel”, aldus Bruls, “We hebben staatsgrenzen, maar geen grenzen binnen ons land. Het maximale dat je kunt doen, is mensen een dringend advies opleggen. Maar burgers hebben altijd het recht om zich te verplaatsen. Als je daaraan wil tornen, dan moet de minister al de noodtoestand afkondigen. Maar dan maak je zo diep inbreuk op de grondwettelijke rechten, dat gaat wel heel ver.”

Vervolgens betoogt Bruls dat je een verpleeghuis of bedrijf wel kunt sluiten, maar dat dat met een wijk niet zomaar gaat. Je kunt, aldus Bruls, niet zomaar zeggen dat iedereen binnen een bepaald gebied binnen moet blijven en mensen nergens heen mogen. Besmette mensen kun je individueel verplichten in quarantaine te gaan, zegt Bruls, maar je kunt iemand die niet besmet is niet verplichten binnen te blijven.

Als de interviewer vraagt of Bruls sinds vorige week, toen hij nog tegen regionale lokale/lockdowns was, van mening is veranderd, antwoord de Nijmeegse burgemeester: “Helemaal niet. Het fenomeen van de regionale lockdown, daar zijn we in ons achterhoofd wel op voorbereidt. Maar het is geen scenario waar wij rekening mee houden. We komen net uit de situatie dat we voor het eerst sinds de tweede wereld oorlog zulke vergaande maatregelen moesten nemen. En nu beginnen we al te praten over een regionale lockdown. Waar op dit moment helemaal geen voortekenen voor zijn.”

Bruls overwegingen beschouwd

Soms kon ik de uitroep, ‘Onzin!!’, bij Bruls betogen niet onderdrukken. Bij de landelijke lockdown in maart en april zagen we immers dat mensen zeer bereidt zijn zich aan de regels te houden, mits ze de noodzaak daarvan inzien. Pas nu die noodzaak steeds onduidelijker, ondoorzichtiger en wispelturiger lijkt te zijn en soms zelfs apert overbodig, groeit de oppositie tegen die regels. Zo kon Jaap van Dissel, voorzitter van het Outbreak Management Team (OMT), op Kamervragen of de anderhalve meter maatregel buiten nog nodig is, slechts antwoorden dat volgens alle studies meer afstand beter is. Eerder gaf ik al aan dat die redenering altijd waar is en daarom een drogredenering.[4] Voor de belangrijkste wetenschappelijke adviseur van de regering is dat een zeer zwak argument.

Naarmate het lockdown-gebied kleiner is, zullen mensen de noodzaak daarvoor sterker voelen. Ze kunnen de reden voor die lockdown dan naar individuen herleiden, zodat de abstractie van die regels wegvalt. We mogen dan eerder verwachten dat mensen zich beter aan die lokale lockdown-regels zullen houden dan in maart/april. Daarnaast zal sociale controle, zowel binnen als buiten het lockdown gebied, druk uitoefenen op wie zich toch niet aan die regels conformeert en de enkeling die de regels desondanks alsnog aan zijn laars lapt kan gesanctioneerd worden.

Als in maart/april studenten, die gezamenlijk op het balkon van hun eigen studentenhuis zitten, zwaar beboet kunnen worden, inclusief een strafblad, biedt onze wetgeving daar blijkbaar voldoende mogelijkheden voor dergelijke sancties. En, naarmate het lockdown gebied kleiner is, is het gemakkelijker te controleren.

Verder vroeg ik mij af waarom Nederland te klein is voor een lokale lockdown. Waarom zou in een plaats als Frisoynte in de Duitse deelstaat Nedersaksen met 20-duizend inwoners een lokale lockdown wel mogelijk zijn, maar in het Brabantse Schijndel met 23-duizen inwoners niet. Bruls legt dit uit in het Volkskrant artikel, met volgens mij een valse vergelijking. Hij vergelijkt de afstand Beieren – Hamburg met de afstand Maastricht – Groningen.

Natuurlijk heeft de voorzitter van het Veiligheidsberaad gelijk als hij zegt dat bij een lokale lockdown in Beieren mensen niet naar het op bijna 800 kilometer gelegen Hamburg afreizen voor een avondje stappen. Maar bij een lokale lockdown in Maastricht zullen mensen ook niet in Groningen een avondje uit gaan. Dat is per auto zes à zeven uur heen en terug rijden, zonder oponthoud onderweg. En zowel in Beieren als in Maastricht zijn veel dichterbij uitgaansgelegenheden waar mensen dan hun vertier kunnen zoeken. Maar of ze dat, juist bij een lokale lockdown die beperkt is in tijdsduur, ook zullen doen lijkt zoals gezegd minder waarschijnlijk, terwijl de controle daarop bij eenvoudiger is. Kortom: Bruls probeert ons met een valse vergelijking op het verkeerde been te zetten om zijn gelijk te krijgen.

Kaart veiligheidsregiosDat Nederland binnen haar landgrenzen geen grenzen heeft is onzin. Ik noem er maar een paar op: provincie-, gemeente- wijk (dorps)grenzen en de door Bruls genoemde grenzen van de 24 veiligheidsregio’s. Nadat mijn gemeente Littenseradiel enkele jaren geleden is verdeel over drie grotere gemeenten, ervaar ik dat het een groot verschil maakt waar die nieuwe gemeentegrenzen zijn getrokken.

Verder zijn Bruls betogen dat Nederlanders niet verboden kan worden zich te verplaatsen vooral politiek en juridisch van aard. Het probleem is echter dat het corona-virus een natuurlijk probleem is, dat zich niets van Bruls politieke en juridische argumenten aantrekt. Onze grondwettelijke rechten schrijven onze overheid ook voor om in noodgevallen tijdelijke maatregelen (noodtoestand) te nemen die de burger beschermen en vervolgens de schade als gevolg van die maatregelen zoveel mogelijk te beperken. En, waarom kan je iemand die besmet is wel, maar iemand die nog niet zichtbaar maar mogelijk wel besmet is niet verplichten in quarantaine te gaan. Dat argument kan alleen van juristen komen, de natuur (lees het virus) houdt daar geen rekening mee.

De enorme gevolgschade van de eerste lockdown wordt langzaam maar zeker duidelijk. De gevolgschade van een tweede landelijke lockdown zijn zo immens dat Nederland die vrijwel zeker niet kan dragen. De sociaaleconomische ramp die zo’n tweede landelijke lockdown veroorzaakt zal vele malen groter en langduriger zijn dan de corona-ramp zelf. Vele Nederlanders raken dan, als in de jaren dertig van de vorige eeuw, aan de bedelstaf en het duurt tientallen jaren voordat dat hersteld is. Naarmate de omvang van lockdown gebieden afneemt, is die schade kleiner en kunnen we de getroffenen van die lockdown blijven ondersteunen. Het is voor de Nederlandse overheid onmogelijk om langdurig heel Nederland te helpen. Juist zo lokaal mogelijke lockdowns kunnen dat voorkomen.

Samenvatting

Slechts een politicus kan met droge ogen in een week twee keer 180 graden van mening veranderen. Bruls betogen met valse argumenten lijken vooral bedoeld te zijn om zich achteraf altijd op zijn gelijk te kunnen beroepen. Die betogen lijken illustratief te zijn voor de draaierigheid in het corona beleid: wel groepsimmuniteit – geen groepsimmuniteit, scholen open – scholen dicht, geen mondkapjes – wel mondkapjes, geen – wel lokale lockdown. Dat is geen leiding geven aan het corona-beleid maar een beleid dat met alle winden meedraait. Dat past bij Bruls betoog dat zij geen rekening houden met lokale lockdowns, terwijl dat pas echt intelligente lockdowns zijn. Ik adviseer Bruls te beginnen met de voorbereiding van zo lokaal mogelijke lockdowns. Anders is het mogelijk te laat.

Aanvulling 24 Juli 2020

Volgens Femke Halsema en Ahmed Aboutaleb, burgemeester van respectievelijk Amsterdam en Rotterdam, zou de Mondkapjes verplichting in Nederland sterk uitgebreid moeten worden. Maar namens de regering verklaarden Minister van Justitie Ferdinand Grapperhaus en Hubert Bruls als voorzitter van het Veiligheidsberaad, dat dit niet ging gebeuren. Er zou hooguit een lokale verplichting tot het dragen van mondkapjes komen aldus beide bewindslieden.[5] Kortom: toch weer lokale lockdown maatregelen. Snapt u het nog? Ik niet.

Bronnen

1. NOS, 7 juli 2020. (URL
2. NOS, 14 juli 2020 (URL)
3. Volkskrant, 15 juli 2020 (URL)
4. Corona ontfabelt (7)
5. Volkskrant, 24 juli 2020 (URL)

***

Copyright © 2006-2022 - Dr. Bram Brouwer - All Rights Reserved